امتحان، امتحان و بازهم امتحان. جوان ایرانی هم که همیشه با مقوله امتحان و کنکور و آزمون‌های پاس نشده درگیر است. اما چطور درس بخوانیم تا هیچ نکته‌ای از یادمان نرود؟ راهکارهای تقویت حافظه برای درس خواندن چیست؟
برای پیدا کردن جواب این سوالات، با سایت سخن امید همراه باشید.
امان از فراموشی!
حتما برای شما هم پیش آمده که سر جلسه امتحان با دیدن برگه سوالات از ترس خشک‌تان بزند. یا سوالاتی را ببینید که مطمئن هستید جوابش را قبلا خوانده‌اید، اما احساس میکنید که همه را فراموش کرده‌اید.
همه ما این حالت‌های کلافه کننده را تجربه کرده‌ایم. فقط کافیست یک کلمه از جواب را به ما بگویند تا ادامه‌اش را یادمان بیاید. اما چرا فرآیند به حافظه سپردن اطلاعات و بازیابی آنها ناقص انجام می‌شود؟ چکار کنیم که اطلاعات را به درستی به ذهن‌مان بسپاریم و به درستی بازیابی‌شان کنیم؟
واقعیت این است که در فرآیند انتقال اطلاعات به حافظه کوتاه مدت و سپردن‌شان به حافظه بلند و بازیابی از آنجا، عوامل بسیار مهمی دخیل هستند.
ما بنابر مطالعاتی که انجام دادیم، راهکارهای تقویت حافظه را در سه دسته عمده شناسایی کرده‌ایم.
عوامل فردی که مربوط به وضعیت فیزیکی و روانی خود ما هستند.
عوامل محیطی که به محل درس خواندن مربوط می‌شوند.
تکنیک‌های یادگیری که به نحوه مطالعه ما باز می‌گردند.
در ادامه تک‌تک این عوامل و فاکتورهای دخیل در آنها را باهم بررسی خواهیم کرد.
دسته اول در راهکارهای تقویت حافظه؛ عوامل فردی
این واقعیت که وضعیت فیزیکی و بیولوژیک ما در فرآیند یادگیری و انتقال اطلاعات به حافظه نقش بسیار مهمی دارد، غیرقابل انکار است.
حتی اگر همه عوامل دیگر در ایده‌آل‌ترین حالت ممکن خودشان قرار داشته باشند، بدون درنظر گرفتن شرایط فیزیکی بدن راه به جایی نخواهید برد.
به همین دلیل شاید بتوان مهمترین عامل برای یادگیری را عامل فردی دانست. اما برای بهبود وضعیت فردی چه کاری از دست ما برمی‌آید؟
خواب کافی از راهکارهای تقویت حافظه میباشد:
مگر می‌شود دانشجو باشیم و شب امتحانی نباشیم؟ ابدا! ماهیت دانشجوی ایرانی به درس خواندن شب امتحان گره خورده است. اما خبر بد اینکه نداشتن خواب کافی ضربه‌ای کاری بر پیکره حافظه و فرآیند یادگیری شما وارد خواهد کرد.
سعی کنید از ساعتی خاص از شب مطالعه را کنار بگذارید و بخوابید. مخصوصا اگر فردای آن شب امتحان دارید. کم‌خوابی نه‌تنها ظرفیت یادگیری شما را کاهش می‌دهد، بلکه به بازیابی اطلاعات شما در جلسه امتحان هم ضربه‌ای اساسی خواهد زد.
تمرین‌های ورزشی عاملی مهم از راهکارهای تقویت حافظه:
ورزش یکی از مهمترین فعالیت‌های سودمند برای بهبود عملکرد مغز است. حتی اگر وقت ورزش کردن ندارید، سعی کنید روزانه حداقل یک ساعت پیاده‌روی داشته باشید. کارکرد بدن شما با ورزش به طرز قابل توجهی کارآمدتر و بهتر خواهد شد.
آرامش فکری میتواند از راهکارهای تقویت حافظه باشد:
همه ما حداقل یکی دوبار درطول زندگی‌مان دغدغه‌های فکری هنگام درس خواندن را تجربه کرده‌ایم. این واقعیت که نداشتن آرامش فکری به یادگیری ضربه می زند و کیفیت آن را کاهش می‌دهد، غیرقابل انکار است.
سعی کنید قبل از درس خواندن همه دغدغه‌های فکری و افکار پراکنده را از خودتان دور کنید. می‌توانید از یوگا و مدیتیشن برای آرام کردن افکارتان کمک بگیرید. تمامی فعالیت‌های مربوط به مراقبه تاثیر بسیار مثبتی در افزایش بهره‌وری حافظه دارند.
تغذیه مناسب یکی از راهکارهای تقویت حافظه:
تغذیه نقش مهمی در یادگیری و افزایش کیفیت آن دارد. اگر کمی به وضعیت تغذیه‌مان در زمان امتحانات فکر کنیم، یکی از مهمترین علت‌های سخت یادگرفتن مطالب را می‌فهمیم! اکثر ما در مواقع امتحان هیچ اهمیتی به غذایی که می‌خوریم نمی‌دهیم.
درصورتی که دریافت مناسب و به موقع انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌ها، مخصوصا اسیدهای چرب امگا به طرز قابل توجهی کیفیت یادگیری و حافظه را افزایش می‌‌دهند.
پس قرار بگذاریم که صبحانه را فراموش نکنیم و در طول روز به میزان مناسبی از گروه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشیم.
اینستاگرام ممنوع!
کافیست یک لحظه وسط درس خواندن، گوشی را در دستمان بگیریم تا مثلا پیام‌هایمان را چک کنیم! یک لحظه تبدیل به چندساعت می‌شود و ما همچنان مشغول چک کردن شبکه‌های اجتماعی‌مان هستیم.
سعی کنید در زمان درس خواندن به هیچ‌وجه سراغ شبکه‌های اجتماعی نروید و حتی حساب‌های کاربری‌تان در این شبکه‌ها را غیرفعال کنید.
اینطوری هم وقت‌تان هدر نخواهد رفت و هم ذهنتان درگیری کمتری خواهد داشت. چه چیزی از این بهتر؟
عوامل محیطی یکی دیگراز راهکارهای تقویت حافظه در درس خواندن :
دسته دیگر عوامل دخیل در بهبود وضعیت حافظه، عوامل محیطی هستند. مکانی که در آن درس می‌خوانید، تاثیر زیادی در سرعت یادگیری و به خاطر سپردن دارد.
حتما بنا بر تجربه، از ایده‌آل‌ترین وضعیت مکان درس خواندن‌تان باخبر هستید. ما هم در ادامه نکات کوچک اما موثری را برای بهبود وضعیت محیط به شما گوشزد خواهیم کرد.
سکوت و آرامش
سعی کنید در مکانی درس بخوانید که حتی الامکان ساکت باشد. نبودن جنب‌وجوش و سروصدا در اطراف شما، باعث می‌شود که تمرکزتان به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کند. هرچه تمرکزتان بیشتر باشد، فرآیند یادگیری و به حافظه سپردن، سریع‌تر انجام خواهد شد.
از موسیقی غافل نشوید
محققان طی مطالعات مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که پخش شدن موسیقی، میتواند عملکرد ذهن را افزایش دهد.
سعی کنید در هنگام درس خواندن از موسیقی استفاده کنید و حتما نتیجه آن را خواهید دید. صدالبته که منظور ما از موسیقی، موسیقی‌های شش و هشت نیست! کالکشن موسیقی‌های شش و هشت بیشتر از درس خواندن به درد مهمانی می‌خورند.
موسیقی‌های بی‌کلام و آرام بهترین گزینه برای انتخاب هستند.
اتاقت را مرتب کن!
آشفتگی اطراف محل درس خواندن‌تان، باعث می‌شود که نظام ذهنی شما بهم بریزد. همین مساله میتواند در افت کارایی تمرکز موثر باشد. سعی کنید محیط اطراف‌تان را مرتب کنید و حتی‌الامکان اتاقی را انتخاب کنید که خلوت باشد و چیزی برای مشغول کردن فکرتان نداشته باشد.
تکنیک‌های یادگیری را در راهکارهای تقویت حافظه فراموش نکنید:
خب! حالا که همه عوامل مربوط به خودتان و محل مطالعه‌تان را مدیریت کردید، وقت آن است که تکنیک‌های مطالعه و یادگیری را مدنظر قرار دهید.
تکنیک‌های یادگیری بسته به شرایط فردی و تیپ فکری هر شخص، تاثیر متفاوتی بر جا می‌گذارند. در ادامه، مهمترین تکنیک‌های موثر در یادگیری و تقویت حافظه را باهم مرور می‌کنیم.
با صدای بلند بخوانید
واقعیت این است که فرآیند یادگیری، از چند راه انجام می‌شود. دیداری، شنیداری و عملی.
بسیاری از افراد، وقتی چیزی را می‌شنوند آن را بهتر به حافظه می‌سپرند. اگر جزو آن دسته هستید سعی کنید درس‌ها را با صدای بلند بخوانید. هر مطلبی را که یاد میگیرید با صدای بلند با خودتان مرور کنید و تاثیر شگفت‌انگیز این کار را در یادگیری ببینید.
آموزش دهید
یکی از راه‌های موثر در یادگیری، درس خواندن گروهی است. البته اگر جنبه دارید و درس خواندن دورهم‌تان تبدیل به دورهمی دوستانه نمی‌شود!
کافیست هرچه خوانده‌اید را برای هم توضیح دهید. آموزش دادن مطالبی که یاد میگیرید، باعث می‌شود که مطالب بهتر در حافظه شما ثبت شوند و به سختی فراموش شوند.
بنویسید
اگر جزو آن دسته از افراد هستید که یادگیری از طریق قوه دیداری برایتان بسیار آسان‌تر است، حتما مطالب مهم و هرچه که می‌خوانید را یک بار یادداشت کنید.
بااین کار، هم دستانتان و هم چشمانتان به کمک حافظه شما خواهند آمد. با یادداشت کردن مطالبی که می‌خوانید، عملا یک دور مطالب‌تان را در همان لحظه مرور کرده‌اید. این کار کمک زیادی به بهبود یادگیری شما و تقویت حافظه‌تان خواهد کرد.
استفاده از تکنیک ذهنی Mind map
تکنیک ذهنی مایند مپ که برقراری ارتباط میان مفاهیم ذهنی و تصاویر تاکید دارد، یکی از تکنیک‌های روبه گسترش در یادگیری و کمک به حافظه به حساب می‌آید.
سعی کنید در خواندن مطالب، بین کلماتی که به سختی آنها را یاد میگیرید، ارتباطی ذهنی با اشیا اطراف‌تان برقرار کنید. مقالات زیادی در رابطه با این تکنیک ذهنی وجود دارند که خواندن آنها و به‌کارگیری‌شان در مطالعه، میتواند کمک بزرگی برای بهبود حافظه باشد.
فلش کارت درست کنید
نکات مهم نیاز به مرور چندباره دارند. سعی کنید حین خواندن درس، نکات مهم و آن دست از اطلاعاتی که برای حفظ کردنشان به مرور چندباره نیاز دارند، را یادداشت کنید.
دسته‌بندی اطلاعات و یادداشت تلگرافی آنها، میتواند کمک بزرگی برای حفظ کردنشان و بازیابی آنها باشد. نکات مهم را از دل مطالب بیرون بکشید و آنها را در قالب فلش کارت با خودتان داشته باشید. این کار سرعت دوره کردن مطالب را هم بالا می برد.
تمرین کنید
واقعیت این است که مهمترین نکته در خواندن درس، تمرین و مرور چندباره مطالب است. باهوش‌ترین آدم‌ها هم نیاز به خواندن و مرور مطالب دارند تا بتوانند به نحو احسن آنها را به خاطر بسپرند و بازیابی کنند.
تلاش خودتان را زیاد کنید. از خواندن خسته نشوید. سعی کنید فرآیند درس خواندن را برای خودتان به پروسه‌ای جذاب تبدیل کنید. به خودتان جایزه بدهید تا درس خواندن برایتان خسته‌کننده نشود. آن وقت می‌توانید تاثیر مثبت تلاش‌هایتان را در کارتان ببینید.
و در آخر هرکسی از روشی خاص برای بهتر فهمیدن مطالب و یادگیری آنها بهر می‌گیرد. بهترین تکنیک همان تکنیکی است که طی تکرار و تمرین زیاد و آزمون و خطا به دست بیاید. هرکسی خودش را بهتر از دیگران می‌شناسد. سعی کنید روش مطابق با وضعیت ذهنی خودتان پیدا کنید تا بهره‌وری ذهنتان را افزایش دهید
در پایان از توجه شما همراهان گرامی و همچنین مطالعه این مقاله از وبسایت سخن امید سپاسگزارم.
