ارتباط موثر و مشکل برچسب زدن
-برچسب منفی زدن
دوران قدیم را به خاطر آورید. تصور کنید در اتاق نشیمن، بچه‌ها در حال بازی کردن هستند و از قضا پای علی کوچولوی ۵ ساله به پارچ آبی که گوشه اتاق است، برخورد کرده و فرش زیر آن کاملاً خیس می‌شود. در همین حین اصغرآقا(بابای علی) از در وارد می شود و صحنه را می‌بیند. بلافاصله این جمله را به زبان می‌آورد که”ای علی بی عرزه” و ضمن تحقیر کودک، برچسب بی‌کفایتی را هم به فرزند خود می‌چسباند. حال اگر عکس این موضوع اتفاق بیافتد و پای اصغر آقای بزرگسال به ظرف آب برخورد کند، آن وقت داستان کاملاً زیر و رو می‌شود و بقیه به خاطر قراردادن پارچ در آن مکان مواخذه خواهند شد.
-برچسب مثبت زدن
چقدر تا به حال جملات زیر را به کودکان گفته‌اید و یا آن را در برخورد بقیه با بچه‌ها مشاهده کرده‌اید، عباراتی نظیر:
“پسرم تو چقدر باهوشی” (برچسب مثبت)
“محمد جان، فرزندم، تو نابغه‌ای” (برچسب مثبت)
“دخترم، چقدر تو خوشگلی، آفرین به تو” (برچسب مثبت)
تشویق فرزندان امری پسندیده است امّا نه به خاطر صرفاً “باهوش بودن”. این نوع تحسین نه تنها باعث رشد آنها نمی‌شود بلکه تولید کم کاری می‌کند. وقتی ما مدام به یک نفر می‌گوییم “تو نابغه‌ای”، او احساس می‌کند که چون از نظر ژنتیکی انسان فوق‌العاده با استعدادی است، پس نیاز چندانی ندارد که برای رسیدن به اهداف خود کوشش زیادی کند و این اصلاً اتفاق خوبی نیست.
خود من هم قبلاً از این نوع برچسب‌های مثبت بی‌خاصیت خیلی استفاده می‌کردم امّا الان بیشتر سعی می‌کنم، فرزندم خودم و یا بقیه کودکان را بابت تلاش، کوشش و سخت کوشی‌شان تشویق کنم. وقتی ما به همّت و پشتکار بقیه(چه کودک و چه بزرگسال)، بها و اهمیت بدهیم، این باعث می‌شود که به مرور طرز تفکر رشد در آنها شکل گرفته و بارور شود.
باتوجه به توضیحات بیان شده درخصوص برچسب زدن‌های بی‌مورد، این گونه برداشت می شود، که ما به هیچ عنوان کل شخصیت افراد را صرفاً به خاطر یک عمل اشتباه، زیر سوال نبریم. فرضاً اگر مدیری با اشتباه محاسباتی یک کارمند برخورد داشت فوراً برچسب “بی‌مسئولیت بودن” را به ایشان نسبت ندهد، چون شاید آن بزرگوار در سایر جنبه‌های زندگی، انسان مسئولیت‌پذیری هم باشد. این کار دقیقاً انگیزه را در طرف مقابل به شدّت کاهش می‌دهد. چون واقعاً کل اعتبارش خدشه‌دار شده است.
همین الان دست به کار شوید:
چند دقیقه‌ای با خود خلوت کرده و رفتارهای یک هفته اخیر خود را مرور کنید. حداقل ۳ مورد از برچسب زدن‌های نادرست(چه منفی چه مثبت) را استخراج نمایید. حال در طول ده روز آینده سعی کنید یک مورد از این برچسب‌زدن‌ها را کاهش دهیم. این عمل باعث بازسازی هرچه بیشتر روابط ما با اطرافیان می شود. همین حالا اقدام کنید.
در صورت داشتن ابهام یا سوال پیرامون این بحث می‌توانید یک پیامک خالی به شماره ۰۹۹۰۷۳۲۳۷۱۰ ارسال نمایید.در اولین فرصت با شما تماس خواهیم گرفت.
