هیچ چیز به‌اندازه‌ی یک خواب راحت و آرام بعد از یک روز کاری پرمشغله خوشایند و دلپذیر نیست. شما جزء آن دسته افرادی هستید که وقتی به رختخواب می‌روید دو سه ساعت پهلوبه‌پهلو می‌شوند تا بخوابند، یا به‌محض اینکه سر خود را روی بالش می‌گذارید صدای خروپف‌تان بلند می‌شود؟ اصلا به‌نظرتان دچار اختلال در خواب یا بی خوابی هستید یا نه؟ پیشنهاد می‌کنم برای اینکه خواب راحت‌تری داشته باشید، این مقاله‌ی چطور را کامل بخوانید و ۹ سؤال مهم آن را از خودتان بپرسید.
۱. آیا مدام پهلوبه‌پهلو می‌شوم؟
بی‌خوابی یکی از رایج‌ترین اختلالات خواب است و از هر ۳ نفر، یک نفر به آن دچار است. بی‌خوابی با افزایش سن بیشتر می‌شود. احتمال دچار شدن به این اختلال در خانم‌ها بیشتر است؛ به‌ویژه با وقفه‌ی تنفسی یا آپنه‌ی خواب که پس از یائسگی رخ می‌دهد. بی‌خوابی در میان کسانی که بیکار، مجرد یا در شرایط بد اقتصادی و اجتماعی هستند هم بیشتر دیده می‌شود.
۲. آیا مشکل تنفسی دارم؟
فرد مبتلا به آپنه‌ی خواب ممکن است دچار خروپف با صدای بلند، وقفه‌های کوتاه تنفسی یا نفس‌نفس‌زدن‌های متناوب شود. در طول آپنه، سطح اکسیژن خون پایین می‌آید، ضربان قلب افزایش می‌یابد و خواب مدام قطع می‌شود، چون فرد برای نفس کشیدن چندین بار بیدار شدن از خواب در شب را تجربه می‌کند. آپنه‌ی خواب باعث می‌شود تنفس در فرد مبتلا حداقل ۱۰ ثانیه متوقف شود. آپنه می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی در کیفیت خواب، عملکرد روزانه و سلامتی کلی فرد داشته باشد.
۳. چقدر طول می‌کشد تا خوابم ببرد؟
زندگی می‌تواند پیچیده شود. برخی از انتظارات ما در مورد خواب ممکن است کمی اشتباه باشند. این فکر که بلافاصله بعد از درازکشیدن در رختخواب به خواب برویم، کمی گمراه‌کننده است. بهخوابرفتن باید کمتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه باشد، اما با افزایش سن می‌تواند تا ۳۰ دقیقه هم طول بکشد. محدودیت‌های زمانی، مسئولیت‌ها، اضطراب یا حتی سایر مسائل سلامتی می‌توانند بر سرعت بهخوابرفتن ما تأثیر بگذارند.
۴. آیا مشکل جدی‌ای دارم؟
از دیدگاه روان‌شناختی و همین‌طور علم پزشکی، گاهی اوقات مفید است که به فهرست طولانی مسائل خواب پایدار که ممکن است روی شما تأثیر بگذارند نگاهی بیندازید. درحقیقت، ۸۰ نوع اختلال خواب مختلف داریم. این کار کمک می‌کند آن مشکلی را که توانایی شما در خوابیدن و رفع خستگی مختل می‌کند مشخص کنید.
۵. آیا کودک من به‌اندازه‌ی کافی می‌خوابد؟
خواب کودک مسئله‌ی مهمی است. کودکانی که براساس نیاز سنی خود، شب‌ها خواب کافی ندارند، درمعرض خطر آسیب به سلامت عمومی هستند. محققان گمان دارند که اختلالات خواب ممکن است آسیب دائمی به ناحیه‌ای در مغز به نام هیپوتالاموس وارد کند. هیپوتالاموس مسئول تنظیم اشتها و مصرف انرژی است. کودکی که در سن ۲٫۵ سالگی خواب خوبی ندارد، ممکن است در سن ۷سالگی دچار اضافه‌وزن شدید شود.
۶. آیا به‌سختی از خواب بیدار می‌شوم؟
فلج خواب ناتوانی موقتی در حرکت یا صحبت‌کردن فردی است که از خواب به بی‌خوابی می‌رود؛ بدون تشخیص دیگر مشخصات حمله‌های خواب. فلج خواب نیاز به درمان دارد، اما از بی‌خوابی، استرس و دیگر عوامل مؤثر باید اجتناب شود. درواقع ۲۰ تا ۶۰ درصد از آدم‌ها ممکن است فلج خواب را تجربه کنند.
۷. آیا در طول روز خسته هستم؟
وقتی صحبت از مزایای چرت نیم‌روز به‌میان می‌آید، تجربه‌ی همه‌ی مراحل خواب اهمیت پیدا می‌کند. اگر چرت نیم‌روزی، شما را از مرحله‌ی اولِ خواب (فقط چشم‌برهم‌گذاشتن) به مرحله‌ی دوم (وقتی فعالیت مغز کُند می‌شود) ببرد، با انرژی و راحت از خواب بیدار می‌شوید و هشیارتر خواهید بود. اما اگر چرت نیم‌روزی از مرحله‌ی سه و چهار (خواب عمیق) عبور کند، دیگر به‌راحتی بیدار نخواهید شد و احتمالا احساس بی حالی و خستگی خواهید داشت. برای مقابله با خواب آلودگی بعد از ظهرها، ۱۰ تا ۲۰ دقیقه چرت نیم‌روزی کافی است.
۸. آیا شب‌ها خواب خوبی دارم؟
مطالعات در مورد خواب نشان داده‌اند کسانی که هر شب خیلی کمتر از ساعت‌های توصیه‌شده می‌خوابند، ممکن است با کمبود خواب مواجه باشند. درنتیجه، ممکن است به صورت خفیف تا متوسط، مستعد اختلال شناختی، اختلال حرکتی، کج‌خلقی، و افزایش وزن باشند. کم‌خوابی یکی از عوامل ضعف سیستم ایمنی بدن هم هست. بیشتر بزرگسالان به ۷٫۵ تا ۸٫۵ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
۹. آیا خیلی سریع به خواب می‌روم؟
اگر خیلی سریع به خواب می‌روید، شاید خودتان را صاحب خواب فوق‌العاده‌ای بدانید. بسیار عمیق می‌خوابید و به‌نظر می‌رسد که می‌توانید هر لحظه و هر جایی بخوابید. ممکن است عجیب به‌نظر بیاید، اما بهخوابرفتن سریع هم ممکن است نشانه‌ی اختلال خواب باشد. کسانی که در کمتر از ۵ دقیقه به خواب می‌روند، ممکن است از منظر آسیب‌شناسی خواب‌آلوده باشند.
